Sanat Eseri İle İlgili Temel Kavramlar

0
5180

Malzeme

Sanat eserinde kullanılan ham maddeye malzeme denir. Sanat eserini oluşturan ham madde, eserin kullanım amacına biçimine göre farklılık göstermektedir. Bir sanat eseri tek bir malzemeden oluşabileceği gibi birkaç malzemeden de oluşabilir.

Teknik

Her malzeme işlenerek sanat eseri haline dönüştürülür. Sanatın estetik biçimlendirme yoluna ise teknik nedir. Malzemenin türüne göre tekniği de farklılık gösterir. Teknikte belirli bir süre söz konusudur. Tekniğin uygulanmasında yöntem ve beceri ön plana çıkmaktadır.

Kompozisyon

Kompozisyon, bir sanat eserinin genel yapısal düzenlemesini ifade etmektedir. Sanat eserini oluşturan ögelerin belli bir estetik ahenk içinde sıralanması sanat eserinin tasarımının bütünüdür.

Form (Biçim)

Form, sanat eserinin ana maddesinin aldığı şekildir. Sanat eserinin dış görünüşü basit bir mekanik olay değildir. Bir tür yapım tekniği sayılmamalıdır. Sanatçı, kullandığı malzemeyi şekillendirirken vermek istediği etkiyi form ile ortaya koyar. Form nesnenin varlığını ifade etmektedir.

Fonksiyon

Fonksiyon, sanat eserinin yapılış amacını, eserin kullanıldığı yeri açıklayan bir terimdir. Form, fonksiyon ve estetik değerler bir eseri sanat eseri yapan faktörlerdir.

Tipoloji (Gruplandırma)

Tipoloji, sanat eseri veya eserlerin arasında benzer form, fonksiyon, kompozisyon ve biçimlendirme özelliklerinin belirlenmesini açıklayan bir terimdir. Belirlenen özellikle tiplerin tasviri sınıflandırılması kurallarını ortaya koyar. Bu şekilde en ilkel tipler en gelişmiş ve doğru giderken ana tipler ve art tipler ortaya konulur. Tipoloji yardımı ile sanat eserinin gelişimi ve evresini izleyebiliriz.

Kütle ve Hacim

Kütle ve hacim, sanat eserinin uzay boşluğunda işgal ettiği yeri ifade etmektedir. Bu iki terim sanat eserinin dış ve iç biçimini açıklar.

Çizgi

Çizgi, sonsuza giden uzayda hareket eden enerjiyi ifade etmektedir. Çizgi, alan ve kütleyi belirler. Sanat eserinin dış sınırına ise kontur denilmektedir.

Boyut

Boyut, genel anlamda objenin sınırlı veya sınırsız görünüşünü ifade etmektedir. Örneğin çizgi iki heykel ise üç boyutludur.

Perspektif

Perspektif, İki boyutlu alanda üç boyutlu görünüm sağlanması için başvurulan çizim tekniğidir. Bu teknikle, resimde arka plana gidildikçe mesafenin azalarak varlıklar ise küçülerek gösterilir.

Proporsiyon (oran)

Proporsiyon, eserin bütünüyle parça arasındaki ölçü biçimidir. Sanat eserinde belirli oranlar hakimdir.  Bu da çoğunlukla matematik formülüyle ifade edilir. Proporsiyon, bir sütunun yüksekliğiyle çapı arasındaki oranı ifade etmektedir.

Altın Oran

Altın oran, matematik ve sanatta bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen, uyum açısından en yetkin boyutları verdiğine inanılan geometrik ve sayısal bir orandır. Eski Mısırlılar ve Yunanlılar tarafından keşfedilmiş, mimaride ve sanatta kullanılmıştır. Ayrıca İnsan yüzündeki oranlar altın orana yaklaştıkça görünümün daha estetik olduğu öne sürülür. Altın oran, bir doğru eşit olmayan iki parçaya bölündüğünde küçük parçanın büyük parçaya oranı büyük parçanın bütün parçanın oranına eşit olmasıdır.

Ölçü

Ölçü, bir niceliği, o nicelik için kabul edilmiş birimlerden birine göre oranlayarak değerlendirmedir. Sanat eseri ve yapılar çoğunlukla insan ölçülerine göre oluşturulur. Önemli olan bir sanat eserinin insan ölçülerine göre yapılmasıdır.

Denge

Sanat eserini oluşturan ögelerin bir bütün içinde düzenlenmesine denge denir.

Modül

Bir sanat eserinde, eserin eşitli bölümleri arasında orantı sağlamak için kullanılan ölçü birimidir. Özellikle mimari yapılarda belli şekiller modül olarak kullanılır.

Birlik Bütünlük

Sanat eserini oluşturan unsurların birbirlerine uygun ve bütünlük arz etmesine birlik ve bütünlük denir.

Simetri

Sanat eserini oluşturan ögelerin belli bir noktaya göre eşit uzakta ve boyuta dönüştürülmesine simetrik denilmektedir.

Ritim

Ritim, sanat eserini oluşturan öge ve biçimlerin birbirini izleyerek tekrar etmesinden oluşan düzen etkisidir.

Click to rate this post!
[Total: 1 Average: 5]

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz