1)Krater
Krater kelimesi Yunanca “karıştırma” anlamına gelen “κρατήρ” kelimesinden türemiştir. Şarap ve suyu karıştırmak için kullanılan oldukça büyük kaplardır. Kraterler, gövdesi ve kulpları bakımından çeşitlere ayrılmaktadır. Dört tip krater vardır. Bunlar; sütunlu krater, volütlü krater, çan biçimli (Bell) krater ve kalyx kraterdir.
a)Sütunlu krater
Sütunlu krater düz bir formda genellikle bezemeli bir ağız kenarına sahiptir. Çember kulpları üzerinde iki destek “Sütunu”na ayrılan kulp levhaları yer almaktadır.
b)Volütlü Krater
Volütlü kraterin en önemli örneği, Fransua vazosudur. Genellikle siyah gövdeleri, boyun sütunlu kraterinden yüksektir ve kulpla dudağın birleşme yeri bir volüt motifi ile belirginleştirilmiştir.
c)Kalyx Krater
Kalyx krater görünüş itibariyle çan kratere benzemektedir. Kalyx krater düz gövdeli bir kaseye benzemektedir. İki yanda yer alan kulpları içe doğru kıvrılmaktadır.
d)Çan (Bell) Krater
Görünüşü düz gövdeli hantal bir kaseye benzemektedir. Kalyx kratere göre kulpları daha küçük ve dışa doğrudur.
2)Dinos
Dinos, yuvarlak formlu kulpsuz şarap kabıdır. Dinoslar bazen bir altlık üzerinde yükselir ve iki kısımdan oluşur.
3)Hydra
Hydra’lar, suyu dökmek için tasarlanmış tek dikey kulp ve kaldırmak içinde iki yatay kulp olarak tanımlanmaktadır.
4)Amphora
Amphora, iki tarafından da taşınan” iki dikey kulpu olan saklama kaplardır. Amphoralar form olarak üç farklı tipte görülmektedir. Bunlar Karınlı ve boyunlu, sivri dipli ve boyunlu amphoralardır. Boyunlu amphoraların boyun kısmı dar ve gövdesi yuvarlaktır. sivri dipli amphoralar, yuvarlak gövdeli ve tabana doğru sivrileşen bir forma sahiptir. zeytinyağı, şarap ve katı nesneleri saklamak için kullanılmışlardır. Karınlı ve boyunlu amphoralar ise genellikle kapaklıdır. Kapakların bir çeşidinde tutamak ve ağız kenarında süslemeler mevcut olup, diğer çeşidinde ise, vazonun genel süslemesine uygun şekilde bezenmiş geniş şeritli kapaklar mevcuttur.
5)Oinoche
Oinoche bir sürahi çeşitidir. Şarabın sunulduğu bir kaptır ve ağız kısmı yonca biçimindedir.
6)Kylix
Kylix geniş karınlı, açık ağızlı, çift kulplu içki kabıdır. Ayaklı ve ayaksız olarak iki çeşittir. Başlangıçta alçak koni ayaklı, derin çanaklı ve dudaklıdır. Zaman geçtikçe ayak yükselir, çanak sığlaşır. Dudaktan ayağa kadar uzanan kesintisiz kıvrım üstün bir biçim elde edilmiştir.
7)Skyphos
Skyphos yatay iki kulpa sahip, çukur bir fincana benzeyen düzgün kenarlı içki kabıdır.
8)Lekythos
Erken Atina lekythoslarının, küresel gövdeleri, belirgin ayakları ve biçimlendirilmiş dudakları vardır. MÖ 530 yılından sonra silindirik ve şişkin gövdeli, dar boyunlu ve tek kulplu Lekytos formu daha önemli hale gelmiştir. Lekythoslar genelde yağ ve parfüm koymak için yapılmıştır.
9)Aryballos
Aryballos; tek kulplu, ince boyunlu ve gövdesi top biçiminde olan bir kap türüdür. Gerek palaestrada, gerekse evlerde kullanılan krem ve erkeklerin kullandığı parfüm şişeleridir. Küresel gövdeli, ayaksız ve disk şeklinde ağız kısmına sahiptir.
10)Kantharos
Kantharos, Atina siyah figüründe yaygın olmamasına rağmen, en önemlisidir ve daha çok Dionysos’un elinde görülen içki kabıdır. İnce uzun ayağı, geniş konik gövdesi olan ve iki yanda yüksek kulplara sahiptir. En iyileri siyah figürün erken dönemlerinde görülmektedir.
Yararlanılan Kaynaklar
Halil İbrahim Çakır – Arkaik Dönem Yunan Seramiklerinin İncelenmesi ve Günümüz Yorumlamaları
