Hilaire-Germain Edgar Degas, 19 Temmuz 1834 tarihinde, Paris’te dünyaya gelmiştir. Babası Auguste Degas bir bankerdir. Göçmen bir ailenin kızı olan annesi Célestine Degas ise Avrupa’da eğitim görmüş aydın bir kişidir. Kültür ve sanata ilgili olan aile, Degas’ın resim, müzik, edebiyat gibi çeşitli sosyal ve kültürel alanlarda gelişimini desteklemiştir. Bu nedenle Edgar Degas’ın resim sanatındaki başarısında ailesinin desteği önemlidir.
1947 yılında annesini kaybeden Degas, çok acı çekmiştir. Ancak babası her zaman oğlunun yanında olarak en büyük destekçisi olmuştur.
1870-71’de Fransa-Prusya savaşında topçu olarak görev alan Degas, şiddetli soğuk algınlığı sonucu zayıflar. 1872’de ise Amerika’nın New Orleans şehrine giderek kardeşlerinde kalır. Paris’e döndüğünde ise Rue Blanche’da bir atölye tutar. Hiç evlenmemiş ve çocuk sahibi olmamış olan Edgar Degas, 27 Eylül 1917’de Paris’te vefat etmiştir.
Eğitim Hayatı
Edgar Degas, eğitim hayatı boyunca ailesi tarafından hep destek görmüştür. Burjuva sınıfından olan aile, eğitim, sosyal gelişim ve sanat alanında Degas’ın iyi bir birikime sahip olması gerektiğinin farkındadır. Bu amaçla 1853’te Lycee Louis-le-Grand’a kayıt olmuş ve lise eğitimini tamamlamıştır. Oldukça prestijli bir okul olan Lycee Louis-le-Grand’da arkadaşı Léon Bonnat ile birlikte çizim dersleri alır. Degas, ayrıca buradayken Rönesans sanatçılarını kopyalayıp antik heykellerin desenlerini çizer. Ayrıca burada Léon Cogniet’ten de eğitim alır.
1853’te Louvre’da bulunan eserleri kopyalar. Bu arada Barrias’ı Louis Lamothe’dan eğitim alır. École des Beaux Arts’a hazırlanan Degas, zamanının çoğunu özellikle Lamothe’un atölyesinde, Louvre’da ve devlet koleksiyonlarındaki eserlerin kopyalarını yaparak geçirmiştir.
Edgar Degas, 1855’de Ecole des Beaux-Arts’ta eğitim almaya başlar. Ancak burada verilen eğitimi oldukça sınırlı buldu. Onun yerine klasik geleneği yerinde izlemek için 1854-1859 yılları arasında Floransa ve Napoli’deki akrabalarında kalır. Burada ayrıca, İtalyan eserlerinin kopyalarını yapmıştır.
Sanat Hayatı ve Eserleri
Edgar Degas’nın sanat hayatında babasının ve bazı aile dostlarının payı büyüktür. Bir aile dostu olan Edouard Valpinçon, Degas’yı, onun sanata bakışını etkileyecek olan Ingres ile tanıştırır. Bir dönem yaptığı resimlerde büyük etkisi olan Ingres, doğayı bırakıp ustalardan kopya yapmasını tavsiye etmiş, ona çizime verdiği önemi aşılamıştır. Bununla birlikte sanatçı, Mantegna, Raphael, Dürer gibi birçok sanatçının eserlerini kopya etmiştir.
1856’da Napoli ve Roma’ya giden sanatçı, kuzeni Guilia Bellelli’nin bir portresini yapmıştır. Bunun dışında eski eserleri kopyalamaya devam etmiştir. 1858’de Floransa’daki halasının yanında kalan Degas, ilk büyük eseri olan Bellelli Ailesi’ni yapmıştır. Aile üyelerinden olan Edmonde ve Therese Morbili ise en ustalıklı ve zekice yapılmış portreleridir. 1855 – 1865 yılları arasında, Degas, aile üyelerinin portrelerini yapmıştır. Bu eserler, sanatçının orijinal kompozisyonlar yapmadaki ve karakterleri tanımadaki ustalığına örnektir.
Bellelli Ailesi
Edgar Degas, bir grup portresi olan Bellelli Ailesi’nde, halası Laura de Gas, eşi Baron Gennaro Bellelli ve kızları Giovanna ve Giulia’yı resmetmiştir. Figürlerden her biri ayrı bir portre özelliğine sahiptir. Baron, seyirciye arkasını dönmüş sert bir profilledir. Giulia ise sol ayağını altına almış uslu uslu oturmaktadır. Laura ve büyük kızı ise ayakta poz vermiştir. Degas bu eserde, portredeki başarısının yanında klasik gelenekteki ustalığını da göstermiştir.
Tarihi konulu Eserler
Edgar Degas, sanatının erken yıllarında tarihi konuları da resmetmiştir. Degas’nın tarihi konulu eserleri arasında İskender ve Boukephalos (1859-61), Genç Spartalılar (1860), Babil’i İmar Eden Semiramis (1861) ve Orta Çağ’da Savaş Sahnesi (1865) sayılabilmektedir. Orta Çağ’da Savaş Sahnesi, 1865’te Salon’da sergilenmiştir. Bu eser Degas’nın şiddeti açıkça resmettiği tek eserdir. Eser, talan ve tecavüz sahnesi olarak betimlense de konusu tam olarak bilinmemektedir.
Atlar ve Jokeyler
Bir süre tarihi konuları resmeden Degas, daha sonra at, jokey ve at yarışlarını resmetmiştir. Degas’nın ilk at çalışmaları 1860’lı yıllara rastlamaktadır. “Centilmenler Koşusu Başlamadan Önce” (1862),”Engelli At Yarışından Sahne: Düşen Jokey” (1866), “At Yarışlarında Araba” (1869) “Yarış Atları” (1885) ve “Yağmurda Jokeyler” (1880) at konulu tabloları arasında sayılabilir. İlk eserlerinden olan Centilmenler Koşusu Başlamadan Önce’de yarış öncesi jokeylerin hazırlanışı resmedilmiştir. Tabloda, yarışa hazırlanan jokey ve atların ruh hali natüralist bir biçimde yansıtılmıştır. At resimleri içerisinde en büyüğü olan “Düşen Jokey”, aynı zamanda sanatçının üçüncü büyük tablosudur.
Balerinler
Edgar Degas İtalya gezisinin ardından opera ve bale üzerine çalışmalarda bulunmuştur. Bu çalışmalar 1860’ların sonundan 70’lerin bitimine kadar sürmüştür. Sanatçı, meşhur dans kompozisyonlarını oluştururken, ilk önce opera ve balelere giderek gözlemde bulunmuştur. Gösteri provalarında etütler yapan sanatçı, bir dizi başarılı bale tablosu yapmıştır. Bu eserler onun sanatının çıkış noktası olmuştur. Bu dönemde daha çok grup halinde dans eden dansçıları resmeden sanatçı, 1880’lerden sonra dans eden tek figürleri konu almıştır. Balenin girilmesi pek kolay olmayan sahne arkasına giren Degas, burada hazırlanan, ısınma çalışmaları yapan balerinlerin etütlerini yapmıştır. Kimi eserinde sahne arkasında sakince hazırlığını yapan bir balerin resmedilirken, kimi resminde de heyecanla grup halinde ve karmaşık bir şekilde durarak sahneye çıkmayı bekleyen balerinler yansıtılmıştır. Örneğin “Dans Sınıfı” adlı tablo balerin konulu eserleri arasındadır. Tabloda merdiven, kompozisyonun soluna yerleştirilmiş, insan figürleri asimetrik olarak dağıtılmıştır. Önde mavimsi yeşil şalına sanlı oturan bale öğrencisi ile yaşlı kadınlar ayrıntılı biçimde çizilirken arkadaki balerinlerinler belli belirsizdir.
Degas ve Empresyonizm
Edgar Degas, 1874’te Empresyonistlerin sergisine katılmıştır. Sanatçı bu dönemde Atlar, Çalışan Kadınlar, Balerinler ve Yıkanan Kadınlar başlıkları altında beş resim dizisi yapmıştır. 1876 yılında ikinci bir sergi daha açılmıştır. Sanatçı burada “Sarı Dansçılar” adlı eserini sergilemiştir.
Empresyonist grup sergisinin açılmasında Monet kadar emeği geçen Degas, kendisini Empresyonist olarak görmemektedir. Sanatçı, realist bir ressam olarak tanınmayı tercih ettiğini belirtmiştir.
Degas’nın Heykelleri
Edgar Degas, 1870’li yıllardan sonra çok sayıda heykel yapmıştır. İlk etapta küçük at heykelleri yapan sanatçı, bunları oldukça ayrıntılı bir şekilde işlemiştir. At heykellerinin yanı sıra balerinlerinde heykelini yapan sanatçı, bunları yaparken model kullanmamıştır. “On Dört Yaşındaki Balerin” heykeli, bronz kalıba dökülmüştür. 19. yüzyıl Paris tiyatrosunda çalışan “rats de l’opera” lardan birini betimlemektedir. Figür, resmi bir duruş sergiler. Bir ayağı önde, kollar gergin, eller ise arkadadır. Balerinin giydiği tütü ve saç kurdelesi gerçektir. Eser bu yönüyle dikkat çekicidir.
Yararlanılan Kaynaklar
- Hande Ogan-Degas’nın Eserlerinde At Teması
- Aysun Ünlü- Avrupa Sanatında Edgar Degas’nın Yeri ve Önemi
- Pelin Özgeçen-Edgar Degas’nın Resimlerinde Bale Teması
- Christopher Dell- Başyapıt Budur
- Dirim Dergisi-Günlük Yaşamdan İlham Alan Ressam:Edgar Degas
